Organisatie
Bij de organisatie van een gedistilleerdproeverij of "Nosing & Tasting" komt heel wat kijken. Elementen uit de omgeving zoals de ambiance, verlichting en temperatuur, maar ook de rangschikking van de dranken hebben invloed op het resultaat. Bovendien is de techniek van de nosing and tasting bepalend voor het wel of niet goed kunnen waarnemen van de aroma's uit de drank. Waar moet u op letten als u zelf een proeverij organiseert?
Samenstelling proeverij
Welke producten kan u voor de nosing and tasting gebruiken? De samenstelling van de serie dranken is bepalend voor de kwaliteit van de nosing and tasting. Hieronder staan de belangrijkste richtlijnen voor de samenstelling van een proefrange vermeld.
- Zorg voor voldoende smaakverschil tussen de whiskies
- Bouw de tasting op: van lichte over zoetere, naar scherpere, naar turfwhiskies
- Probeer ook eens een vertical tasting: verschillende jaargangen van eenzelfde distileerderij. Daar kan meer verschil tussen zitten dan je denkt.
Locatie
Voor en tijdens de nosing and tasting is de ruimte bij voorkeur rookvrij. Een goede ventilatie is belangrijk. Rook en andere vreemde luchtjes beïnvloeden de geur- en smaakwaarneming. Dit geldt ook voor de geur- en smaakstoffen die de deelnemers zelf bij zich dragen of die nog in de mond/neus aanwezig zijn. Vandaar dat er ook richtlijnen zijn voor de deelnemers: - Vooraf geen sterk gekruide maaltijd nuttigen - Niet vlak ervoor roken en/of koffie drinken - Geen parfum of aftershave gebruiken Verder heerst in de ruimte bij voorkeur kamertemperatuur en is hij goed verlicht (daglicht of vervangend kunstlicht). Een goede verlichting is nodig om de kleur van de producten goed waar te kunnen nemen.
Glaswerk
Om verschillende dranken goed met elkaar te kunnen vergelijken is het nodig om hetzelfde soort glaswerk te gebruiken. Maak de glazen niet te vol. Een kleine hoeveelheid drank is voldoende om goed te proeven en kunt u tevens goed walsen. Zet ook lege glazen en een karaf water neer en\of stokbrood of crackers. Tussen het proeven door kunnen de deelnemers hiermee hun smaakpapillen neutraliseren.
Hoe whisky drinken
Er bestaat geen 'goede' manier om whisky te drinken. Hoe je whisky drinkt heeft alles te maken met je eigen smaak. Echter zijn er wel een aantal tips:
Veel mensen drinken hun whisky puur omdat ze niet de smaak van de whisky willen verpesten door er water aan toe te voegen. Echter, even vaak wordt er gezegd dat het toevoegen van een klein beetje water aan de whisky de smaak en het aroma van de whisky beter los komt. Hiervoor moet je dan wel zuiver water gebruiken. Het liefst bronwater uit de zelfde bron waar de whisky van gemaakt is. Gewoon kraanwater bevat te veel chloor om aan de whisky toe te voegen. Het beste is een flesje schots mineraal water te kopen.
Het toevoegen van ijs aan whisky is een doodzonde. Hierdoor komt er minder aroma vrij. Het zelfde geld voor spuitwater.
Hoofdregel bij de nosing and tasting is: Goed beoordelen bestaat voor 80% uit ruiken en 20% uit proeven. Besteed voldoende aandacht aan het ruiken en sla niet direct het glas achterover! Hieronder staan de stappen voor het ruiken en proeven achter elkaar beschreven.
Bekijk rustig de kleur van de drank in het glas. Noteer welke geur en/of smaak u op basis van deze waarneming verwacht.
Verwarm het glas in de palm van uw hand. Hierdoor komen de aroma' s eerder vrij. Draai het glas voorzichtig rond. Dit wordt ook wel het walsen genoemd. Ook door het walsen komen de aromatische bestanddelen beter los. Snuif nu het aroma van het product op.
Probeer te omschrijven wat u ruikt. Woorden die u kunt gebruiken zijn bijvoorbeeld: bloemen, kruiden, fruit, vanille, zoetstoffen, tannine, graan, ziekenhuislucht, rookgeur, jodium, ziltig, vol, krachtig, zacht. U kunt de geur ook associëren met een omgeving of situatie die u herkent. U kunt iets dergelijks namelijk eerder hebben geroken. Schrijf op wanneer en waar dat was en wat uw geheugen u daar over vertelt.
Wals de drank nogmaals rond en steek uw neus nu dieper in het glas om intensief alle aromatische bestanddelen op te nemen. Schrijf de ingrediënten op die u denkt te herkennen. Vergelijk uw bevindingen vervolgens met die van de andere deelnemers.
De dranken proeft u op kamertemperatuur. Bij een te lage of hoge temperatuur komen de aroma' s namelijk niet goed of juist te veel tot uiting. Een drank is in principe zo samengesteld dat de juiste combinaties en sterktes van aroma' s vrijkomen bij kamertemperatuur. Voor het proeven rangschikt u de dranken naar zoetgehalte. Eerst de minst zoete en aan het eind de zoetste drank. Dit is belangrijk omdat de zoetstoffen de smaakpapillen uitschakelen.
Nu is het pas tijd om daadwerkelijk te gaan proeven. Neem voorzichtig een kleine slok voor in de mond en spuw het uit. Geef op uw aantekenvel aan of u een zoete, zure of bittere smaak waarneemt.
Neem nu nog een klein slokje en laat het product door uw hele mond gaan. Geniet van het contact met de drank, het mondgevoel als het over de tong glijdt en de afdronk. In de afdronk kunt u namelijk nog een scala aan waarnemingen ervaren, die u niet eerder waren opgevallen. De drank hoeft niet perse te worden doorgeslikt voor een goede waarneming. Uitspuwen is ook een optie.
Ook nu schrijft u de ervaringen op en wisselt deze uit met de overige deelnemers. Schijf alvast de naam/merk op van de drank die u denkt te herkennen.
Herhaal de handelingen voor de andere producten. Hierna vergelijkt u de verschillende producten onderling. Hiervoor kan het dus nodig zijn om de producten meerdere keren te ruiken en/of te proeven.
Wissel uw gedachten uit met de anderen. Samen komt u misschien tot verrassende vergelijkingen. Hierna is de tijd aangebroken om de flessen, etiketten en beschrijvingen erbij te pakken. U kunt controleren hoe goed u heeft gescoord. Vergeet niet om opvallende "missers" opnieuw te proeven nadat u weet wat voor product het is. Mogelijk neemt u nu een hele andere smaak waar dan daarvoor. Door vaker te proeven en verschillende dranken en merken uit te proberen, leert u steeds meer aroma' s te onderscheiden en smaken te waarderen